Scharmach Jan Fryderyk

 

(1774-1859), fabrykant sukna w Warszawie, dyrektor fabryki żyrardowskiej.
 

Urodził się 26 marca 1774 r. w Labiawie (dziś Polessk), miasteczku położonym na północny wschód od Królewca. Był synem Christiana, rodem z Pasłęka i Charlotty Oehm. Ojciec był sukiennikiem oraz słodownikiem.
 

Pierwsze doświadczenia i umiejętności zdobywał w manufakturze ojca. W latach 1796-1800 pracował jako czeladnik sukienniczy w Królewcu, następnie przeniósł się do Warszawy.
Mieszkał w pałacyku zwanym Kasztelanką na rogu ul. Dobrej i ul. Bednarskiej, w jednym z zabudowań na terenie tej nieruchomości założył warsztat sukienniczy. Był jednym z pionierów warszawskiego przemysłu sukienniczego, produkował: sukna, kuczbaję (kosmatą tkaninę wełnianą), kołdry wełniane i flanelowe oraz koce. Kryzys sukiennictwa w latach 30. XIX w. spowodował upadek fabryki.
 

W 1839 r. został powołany na stanowisko dyrektora naczelnego Fabryki Wyrobów Lnianych w Żyrardowie. Pracował w fabryce żyrardowskiej do ok. 1847 r. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Warszawie przy ul. Żelaznej hip. 1124. Udzielał się społecznie w warszawskim zborze Ewangelicko-Augsburskim, interesował się astronomią. Ożeniony z Karoliną z Hellmannów (1781-1858), córką sukiennika z Królewca, miał z nią trzynaścioro dzieci, z których siedmioro osiągnęło wiek dojrzały. Zmarł 2 lutego 1859 r. w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim.

[Na podst. hasło w Polskim Słowniku Biograficznym, t. 35, Jana Scharmacha oraz Eugeniusz Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie, Warszawa 1989.]