Karol Beyer

 

(1818–1877), wybitny fotograf, znany numizmatyk i kolekcjoner, aktywny uczestnik polskiego życia naukowego i społeczno-politycznego.
Urodził się 10 lutego w Warszawie jako syn Jana Bogumiła Wilhelma (zm. 1819), dyrektora warszawskiego Urzędu Loterii, pochodzącego z Prus, i Henryki z Minterów (1782–1855), artystki malarki, urodzonej w Stettinie (dziś Szczecin), siostry Karola Fryderyka (1780–1847). Po ukończeniu szkoły średniej pracował w fabryce odlewów metalowych wuja, Karola Fryderyka Mintera. Wyjechał do Paryża i dzięki zdobytym tam doświadczeniom mógł w 1844 r. otworzyć w pałacu Zamoyskich przy ul. Senatorskiej pierwszy w Warszawie stały zakład dagerotypii. Z czasem przeniósł go na ulicę Warecką 1359, potem na Krakowskie Przedmieście 389. Fotografią zajmował się w sposób wszechstronny – wykonywał portrety, fotograficzną dokumentację obrazów oraz przedmiotów o charakterze zabytkowym i kolekcjonerskim, nie stronił także od eksperymentowania. W roku 1851 zrobił zdjęcia zaćmienia słońca, a w 1858 r. uwiecznił panoramę Warszawy z latarni kościoła ewangelicko-augsburskiego. Pozostawił po sobie liczne prace o niezwykłej wartości dokumentacyjnej, m.in. album widoków Warszawy oraz fotoreportaż z budowy mostu Kierbedzia. Był autorem słynnego cyklu fotografii pięciu poległych – mężczyzn zastrzelonych podczas manifestacji 27 lutego 1861 r. w Warszawie. Fotografował także pejzaże i architekturę Gdańska, Malborka, Tczewa, Fromborka, Płocka, Częstochowy, Krakowa, Ojcowa, Pieskowej Skały i Łodzi. Współpracował z redakcją „Tygodnika Ilustrowanego”, dostarczając fotografii i publikując własne teksty na temat zabytków. Był zaangażowany politycznie, wszedł w skład Delegacji Miejskiej, która na początku 1861 r. reprezentowała mieszkańców Warszawy w rozmowach z władzami rosyjskimi. Za działalność patriotyczną w 1861 r. trafił do twierdzy modlińskiej, z której zwolniono go po kilku miesiącach. Ponownie aresztowany w 1863 r., został osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej i zesłany do Nowochopiorska w guberni woroneskiej. Do Warszawy powrócił w 1865 r. Nękany dozorem carskiej policji, zmuszony z powodu niedostatku do wyprzedaży kolekcji i nieruchomości, ostatnie lata życia poświęcił numizmatyce i archeologii. Był m.in. autorem słynnego Skorowidzu monet polskich, swoistego podręcznika rodzimej numizmatyki, i organizatorem polskiej wystawy archeologicznej w Budapeszcie w 1876 r. Zmarł 8 listopada 1877 r. w wieku 59 lat, spoczął na cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym.

[Na podstawie: opracowanie Danuty Jackiewicz; Jadwiga i Eugeniusz Szulcowie, Cmentarz Ewangelicko-Reformowany w Warszawie, Warszawa 1989]