Helena Bursche

 

(1886-1975) – pedagog, wieloletnia dyrektorka Gimnazjum Żeńskiego im. Królewny Anny Wazówny w Warszawie.

 

Urodziła się 14 września 1886 r. w Wiskitkach (dziś w powiecie żyrardowskim). Była córką biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, Juliusza Burschego i Amalii Heleny z d. Krusche. Oboje rodzice, podobnie jak i ona, byli wyznania ewangelicko-augsburskiego. Po ukończeniu prywatnej pensji studiowała języki obce w Szwajcarii, uzyskując prawo nauczania języków: niemieckiego, francuskiego i angielskiego, a po powrocie do kraju także rosyjskiego. Od 1912 r. uczyła w żeńskich szkołach średnich. Po zakończeniu I wojny światowej należała do zarządu Zrzeszenia Plebiscytowego Ewangelików Komitetu Mazurskiego, brała m.in. udział w szkoleniu działaczy mazurskich przed plebiscytem.

 

Była współzałożycielką Towarzystwa Polskiej Młodzieży Ewangelickiej w Warszawie. W latach 1919-1924 studiowała na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1925 r. zorganizowała, a potem kierowała Żeńskim Gimnazjum im. Królewny Anny Wazówny Zboru Ewangelicko-Augsburskiego Świętej Trójcy w Warszawie przy ul. Kredytowej 2, przekształconym później w gimnazjum i liceum.W okresie niemieckiej okupacji, wobec konieczności zamknięcia szkoły, Helena Bursche, wraz z grupą nauczycielek, prowadziła tajne nauczanie dla 80 byłych uczennic (m.in. przeprowadziła łącznie 73 tajne egzaminy maturalne). Zajmowała się też prowadzeniem akcji społecznych, m.in. organizowała pomoc materialną dla 40 dzieci wysiedlonych z Zamojszczyzny, a jej uczennice opiekowały się dziećmi z Zakładu dla Dzieci - ofiar wojny.

 

W czasie powstania warszawskiego znalazła się w grupie osób wypędzonych z Warszawy, przeszła przez obóz przejściowy w Pruszkowie.Po II wojnie światowej pracowała jako dyrektorka VI Państwowego Gimnazjum w Łodzi, a po powrocie w 1947 r. do Warszawy reaktywowała, wraz z ks. Feliksem Gloehem, Gimnazjum i Liceum Żeńskie Zboru Ewangelicko-Augsburskiego im. Anny Wazówny, które po połączeniu z liceum męskim funkcjonowało jako Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Reja. Szkołę tę prowadziła wspólnie z księdzem Feliksem Gloehem do 1952 r. Angażowała się w działalność Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 28 kwietnia 1975 r. w Dzięgielowie, została pochowana na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie przy ul. Młynarskiej.

 

[na podstawie: Ewangelicy Warszawscy w walce o niepodległość 1939–1945, Warszawa 2007]